فاز متر دو سو رنگی فولادی دسته کریستالی لیماک

تعریف فازمتر

فازمتر یا فازنما ابزاری هستند که عموماً ظاهری شبیه به پیچ گوشتی دارند؛ اما همان‌طور که از اسمشان پیدا است، برای تشخیص وجود یا عدم وجود ولتاژ الکتریکی و همین‌طور تشخیص سیم فاز و نول مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فازمتر چراغ‌دار

یکی از با سابقه‌ترین انواع فازمتر؛ وسیله‌ای که جایگاهش در هر جعبه ابزاری محفوظ بوده و هست، می‌توان به نوع چراغ‌دار آن اشاره کرد. مدل‌های چراغ‌دار همان مدل‌های معمولی هستند که از گذشته تا کنون استفاده می‌شده‌اند. ساختار فازمترهای چراغ‌دار به این صورت است که از یک میله (سر پیچ گوشتی)، یک چراغ کوچک و یک مقاومت تشکیل شده است. در واقع این نوع فازمترها یک مدار باز هستند که برای تکمیل و بسته شدن مدار، به یک رسانا (بدن شما) نیاز دارند که جریان را به زمین متصل کند. وقتی که شما سر فازمتر را به پریز متصل می‌کنید و دستتان را در قسمت فلزی ته آن قرار می‌دهید، اگر سر آن به سیم فاز متصل شده باشد، اختلاف پتانسیلی ایجاد می‌شود که منجر به روشن شدن چراغ می‌شود، اما اگر سیم مورد نظر نول باشد، اختلاف پتانسیلی ایجاد نمی‌شود، در نتیجه جریانی هم برقرار نشده و لامپ خاموش می‌ماند.

چراغ فازمتر

در مدل‌های قدیمی (که هنوز هم مورد استفاده قرار می‌گیرد) این چراغ یک لامپ معمولی کم نور است و تشخیص روشن یا خاموش بودن آن کار آسانی نیست.

فازمتر مولتی کالر

در میان ابزار آلات پیشرفته‌تری که امروزه به بازار عرضه می‌شوند، فازمتر ها هم دچار تغییر و تحول شده اند. چراغ فازمتر های پیشرفته امروزی از نوع لامپ نئون با شدت نور بالا است و در طول روز و سطوح روشنایی متفاوت هم به راحتی قابل تشخیص است. همچنین لامپ این نوع ابزار، قابل تعویض هم هست.

فازمترهای دیجیتال تفاوت زیادی با دیگر مدل‌های این ابزار دارند، این وسیله الکترونیکی بوده و میزان ولتاژ و اندوکتانس را بر روی صفحه نمایش کوچکی که دارد نشان می‌دهد.

فازمتر القائی (حرفه‌ای)

فازمترهای القائی یکی از انواع دیجیتال این وسیله اما از نوع حرفه‌ای هستند که علاوه بر تشخیص فاز و نول، قابلیت اندازه‌گیری و تست ولتاژ AC و DC را هم دارند. با استفاده از این ابزار می‌توانید میزان مقاومت الکتریکی و فرکانس سیم یا قطعه‌ای که قصد تستش را دارید هم مطلع شوید.

اجزای فازمتر

اکنون که با فازمتر و انواع آن آشنا شدید، بهتر است این مورد هم بدانید که ابزار از چه قسمت هایی تشکیل شده و چگونه می تواند جریان الکتریکی را تشخیص دهد.

• این ابزار مجهز به لبه ای است که همانند یک پیچ گوشتی عمل کرده و در باز و بسته کردن پیچ به کاربر کمک می کند.
• عایق و محفظه ای در ادامه لبه قرار گرفته است. درون این محفظه یک لامپ کوچک، گیره و فنر قرار دارد.
• در انتهای فازمتر نیز یک پیچ قرار گرفته است.

برای بررسی و تشخیص سیم فاز از فول، ابتدا باید فازمتر را به پریز برق و یا یک سر سیم وصل کنید. سپس با وارد کردن فشار انگشت به قسمت پیچ انتهای فازمتر ممکن است لامپ روشن شود؛ در این صورت فاز است. بدیهی است که در صورت روشن نشدن لامپ، سیم نول است.
 توجه نمایید برای کاهش خطا و ایمنی بیشتر بهتر است از کفش عایق الکتریسیته استفاده نمایید تا جریان برق از بدن شما به زمین انتقال یابد و میزان خطا در تشخیص فاز از نول به صفر برسد.

فازمتر خوب (با کیفیت)

اگر شما یک تکنسین یا مهندس برق حرفه‌ای باشید، فرقی چندانی نمی‌کند که از چه نوع فازمتری استفاده می‌کنید و بستگی دارد که منظور شما از خوب بودن یا نبودن آن چیست؟ اگر منظورتان از یک فازمتر خوب وسیله‌ای باشد که میزان جریان و ولتاژ را هم به شما نشان بدهد می‌توان از مدل‌های دیجیتال به عنوان یک ابزار خوب و مناسب یاد کرد؛ اگر می‌خواهید علاوه بر میزان جریان و ولتاژ از فرکانس و مقاومت سیم یا قطعه مورد نظر هم مطلع شوید، می‌توان به مدل القایی این وسیله اشاره کرد؛ اما اگر منظور، تشخیص راحت‌تر و بهتر روشن شدن یا نشدن چراغ فازمتر است مدل معمولی و رایج، ابزاری خوب و باکیفیت خواهد بود. در برخی از موارد هم فازمتر با کیفیت، وسیله‌ای خواهد بود که دارای بدنه قوی، محکم و نشکن است؛ ابزاری که بتواند در شرایط کاری صنعتی هم دوام آورده و جان سالم به در ببرد. بنابراین تشخیص باکیفیت و خوب بودن هر ابزاری بسته به نوع کارایی که از آن وسیله مد نظرتان است، متفاوت خواهد بود و تعیین و تشخیص آن بر عهده خودتان خواهد بود. نکته دیگر استفاده صحیح و نگداری درست از ابزار است که باعث افزایش طول عمر آن خواهد شد.